Sự việc xuất phát từ cuối năm 2011, ông Dương Quyết Thắng (Tổng Giám đốc Ngân hàng CSXH Việt Nam) qua Nguyễn Thanh Thuý (tên gọi khác: Nguyễn Văn Thúy, hay “cậu Thủy”) bằng phương pháp áp vong đã tìm ra hài cốt liệt sĩ Dương Văn Mừng (bố ông Thắng, hi sinh năm 1968) tại xã Ea H’leo (huyện Ea H’leo, Đắk Lắk).

Sau sự việc này, Thúy cùng Ngân hàng CSXH thông báo cho tỉnh Đắk Lắk biết vẫn còn rất nhiều hài cốt liệt sĩ hi sinh đang nằm tại đây, và ngỏ ý sẽ giúp tỉnh tìm kiếm, khai quật.

Đến cuối năm 2012, “tập đoàn” của Thuý và ngân hàng đã đưa hàng chục người về xã Ea H’leo khai quật hài cốt liệt sĩ bằng tâm linh.

Thúy cùng Ngân hàng CSXH Việt Nam cũng tìm và đưa 3 nhân chứng từng chiến đấu ở chiến trường Tây Nguyên, những người này khẳng định từng tham gia nhiều trận đánh của Sư đoàn bộ binh 320/Quân đoàn 3 (hiện đóng tại Gia Lai) trong giai đoạn 1968 – 1972.

Bắt đầu từ ngày 28 đến 30/12/2012, tập đoàn của Thuý cùng Ngân hàng CSXH đã huy động hàng chục người tiến hành đào bới trong 3 ngày, kết quả đã tìm được 31 hài cốt liệt sĩ cùng nhiều di vật như: bi đông, dép cao su, sao vàng…và đề nghị tỉnh Đắk Lắk quy tập ngay trong ngày Tết Dương lịch 1/1/2013.

Theo các biên bản, báo cáo từ Sở LĐTB&XH tỉnh Đắk Lắk, toàn bộ việc khai quật hài cốt diễn ra từ 17 giờ chiều đến 23 giờ đêm và chủ yếu do người của NHCSXH Việt Nam làm, cơ quan chức năng địa phương chỉ giúp sức và thực hiện giám sát…

Toàn bộ kinh phí tìm kiếm, cất bốc trả cho Thuý đều do NHCSXH Việt Nam lo liệu.

Ông Nguyễn Quang Trường – Giám đốc Sở LĐTB&XH Đắk Lắk cho biết:“Không hiểu sao ngân hàng và Thuý lại cho quy tập hài cốt liệt sĩ về nghĩa trang trong ngày Tết Dương lịch khi tất cán bộ, công nhân viên của tỉnh đang được nghỉ lễ. Phải chăng là họ muốn tránh sự giám sát của tỉnh nên mới cho quy tập vội vã như thế”.

Ngoài “khai quật, cất bốc về đêm” có điều lạ nữa đó là trong số cả chục điểm, hố chỉ cần đào khoảng 50-60cm là phát hiện thấy di vật, có đất đen (trong khi đây là khu vực rừng khộp, đất rất cứng). Đặc điểm các hố đều có bình bi đông, dép cao su, sao vàng và các mẩu xương vụn nát.

Sau đợt tìm kiếm, đào bới lần 1 thuận buồm xuôi gió, được đà “tập đoàn” trên lại xin khai quật tiếp đợt 2, bắt đầu từ ngày 6 đến ngày 8/3/2013.

Cũng vẫn kịch bản cũ, lần này họ cũng tìm và cất bốc được 42 hài cốt liệt sĩ tại xã Ea H’leo bằng phương pháp áp vong; một điều nghi hoặc nữa lại xuất hiện khi thời gian quy tập rơi đúng vào dịp tỉnh Đắk Lắk đang tưng bừng tổ chức ngày khai mạc Festival Cà phê Buôn Ma Thuột 2013.

Theo Đại tá Trịnh Văn Tâm, Chính ủy Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Đắk Lắk, việc quy tập hài cốt liệt sỹ do Thúy và NHCS khai quật tại huyện Ea H’leo có rất nhiều điều lạ đáng nghi vấn. Thứ nhất, việc cất bốc chỉ tiến hành vào ban đêm và do người của ngân hàng đảm nhận.

Thứ hai, có nhiều hố rất nhỏ, nhưng lại phát hiện có 7 đến 9 hài cốt và chỉ có 1, 2 mẫu xương. Và cả hai đợt tìm kiếm, quy tập họ đều chọn đúng dịp các đồng chí chỉ huy đơn vị bận đi công tác.

Ông Nguyễn Quang Trường cho biết: “Bình thường, Sở không công nhận việc tìm kiếm hài cốt liệt sĩ bằng phương pháp ngoại cảm. Nhưng do có Ngân hàng CSXH Việt Nam tham gia, lại có thêm 3 nhân chứng khẳng định từng có những trận đánh ở đây vào năm 1968 – 1972 của Sư đoàn 320 với quân địch làm nhiều bộ đội ta hi sinh nên chúng tôi mới đồng ý cho họ cất bốc hài cốt liệt sĩ”.

Trong số các nhân chứng, có ông Trương Quốc Khởi (đại tá, nguyên chính trị viên phó đơn vị C1, D101, E33 thuộc mặt trận B3 Tây Nguyên; hiện sống ở thị xã Hồng Lĩnh, Hà Tĩnh) là đồng đội của liệt sỹ Dương Văn Mừng.

Cẩn thận, Sở LĐTB&XH Đắk Lắk đã gặp ông Khởi để xác minh và được ông kể lại: năm 1965, đơn vị của ông vào Tây Nguyên chiến đấu, đến năm 1967, có một đơn vị ở miền Bắc được bổ sung vào Trung đoàn 33 thuộc đơn vị của ông làm nhiệm vụ chiến đấu ở cánh nam mặt trận Tây Nguyên.

Trong giai đoạn 1967-1972, C1, D101, E33 là đơn vị chốt giữ công khai ở xã Ea H’leo, nhằm ngăn địch chi viện giữa Buôn Ma Thuột và Pleiku. Vì vậy, số hài cốt được tìm thấy thuộc đơn vị này.

Thời điểm Thúy cùng Ngân hàng CSXH tiến hành khai quật, một số nhân chứng đến chứng kiến, trong đó có cả một thiếu tướng về hưu cũng đến tham gia cất bốc và khẳng định có những trận đánh của các chiến sĩ Sư đoàn 320 tại đây. Niềm tin vì thế càng được nhân lên.

Tuy nhiên, mới đây, Cục Chính trị, Bộ Tư lệnh Quân đoàn 3 có văn bản gửi Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Đắk Lắk khẳng định, qua nghiên cứu tài liệu, không thấy có đơn vị nào và trận đánh nào của Quân đoàn 3 tại khu vực cầu 110 huyện Ea H’leo; cũng không có thông tin về liệt sỹ được mai táng tại khu vực này.

Toàn bộ hồ sơ 328 liệt sỹ thuộc Trung đoàn 33 – Mặt trận Tây Nguyên – Quân đoàn 3 hy sinh năm 1968 ở Đắk Lắk đã được bàn giao cho Bộ chỉ huy quân sự Đắk Lắk.

Sau khi hài cốt liệt sĩ được an táng, Sở LĐTB&XH Đắk Lắk cũng đã có công văn gửi Cục Người có công (Bộ LĐTB&XH) xin ý kiến việc lấy mẫu sinh phẩm giám định ADN đối với 73 hài cốt do ông Thuý tìm thấy.

Cục Người có công sau đó đã có văn bản hướng dẫn Sở LĐTB& XH tỉnh Đắk Lắk “chưa lấy mẫu sinh phẩm hài cốt để giám định ADN vì toàn bộ số hài cốt đã an táng tại nghĩa trang liệt sĩ và được xây mộ theo đúng quy hoạch của nghĩa trang”.

Vì thế, đến nay những hài cốt liệt sĩ do Nguyễn Thanh Thuý và Ngân hàng CSXH Việt Nam tìm thấy ở Đắk Lắk có phải là thật hay không vẫn chưa rõ.

Mới đây, sau thông tin “cậu Thủy” bị bắt để điều tra, UBND tỉnh Đắk Lắk đã chỉ đạo Sở LĐTB&XH tỉnh gấp rút báo cáo Cục người có công, đồng thời xin chủ trương khai quật lấy mẫu để giám định ADN các bộ hài cốt để xác định rõ ràng, trả lại sự trong sạch cho nghĩa trang, quyết không để kẻ lừa đảo làm ô uế anh linh các liệt sĩ.